| ملاحظات هیدرولیکی ساماندهی کانال‌های شهری در راستای کاهش مخاطره سیلاب‌های واریزه‌ای (مطالعه موردی: کانال دربند، شمال تهران) |
| کد مقاله : 1049-IHA |
| نویسندگان |
|
سید موسی حسینی * گروه جغرافیای طبیعی، دانشگاه تهران |
| چکیده مقاله |
| این پژوهش به عنوان بخشی از پروژه اثرات هیدرولیکی ساماندهی کانال‌های شهری تهران، به بررسی ظرفیت انتقال جریان (دبی مقطع پر) و اثرات انقباض مقطع و برآمدگی بستر ناشی از انباشت واریزه‌ها در کانال دربند واقع در شمال تهران می‌پردازد. برای این منظور، 12 مقطع در طول کانال دربند که طی وقایع گذشته دچار مخاطره آبگرفتگی شده بودند و به دلیل سازه‌های تقاطعی (مانند پل، زیرگذر، کنارگذر) نسبت به مقطع بالادست انقباض جانبی مقطع رخ داده است، انتخاب و ویژگی‌های مقطع هندسی در این مقاطع با برداشت‌های میدانی اندازه‌گیری شد. ظرفیت دبی عبوری (دبی مقطع پر) هر مقطع توسط رابطه مانینگ برآورد شد و با دبی با دوره بازگشت‌های 2 تا 1000 ساله ایستگاه هیدرومتری مقصودبیگ (ابتدای بازه مورد بررسی) تطابق داده شد. با استفاده از توازن انرژی ویژه در هر مقطع، حد آستانه انقباض جانبی و برآمدگی بستر کانال (ناشی از انباشت رسوبات و یا واریزه‌ها در بستر) به منظور جلوگیری از پدیده انسداد و پس‌زدگی جریان با دوره بازگشت‌های مختلف برآورد شد. نتایج این پژوهش، لزوم توجه به ویژگی‌های هیدرولیکی مقاطع کانال شهری در فرآیند ساماندهی و ساخت سازه‌های تقاطعی را به ویژه در مناطقی که مستعد وقوع سیلاب‌های واریزه‌ای هستند، آشکار می‌کند. |
| کلیدواژه ها |
| انقباض مقطع کانال، ساماندهی کانال‌های شهری، سیلاب واریزه‌ای، کانال دربند تهران، توازن انرژی ویژه |
| وضعیت: پذیرفته شده برای ارائه شفاهی |